بررسی پدیدارشناسانه‌ی مفهوم هویت: تلاشی در ارائه‌ی مدل فرایند‌‌‌‌های هویتی

نویسندگان

  • بابک شمشیری دانشیار دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شیراز
  • فرهاد خرمایی دانشیار دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شیراز
  • مختار ذاکری دانشجوی دکتری دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه شیراز
چکیده مقاله:

مفهوم هویت با پرسش "من چه کسی هستم" از نخستین دوره‌های حیات انسانی همواره مطرح بوده است. هویت در هر دوره‌ای متاثر از شرایط و ویژگی‌های بافتی جوامع و اعصار، مفهوم ویژه‌ای به‌خود گرفته است‌. تلاش نگارندگان بر‌ این است که در نگاه اول مفهوم هویت را در یک فضای پدیدارشناسانه مورد‌تامل قرار داده و عمده‌ترین فرایند‌های هویتی را استخراج نمایند. سؤال اصلی پژوهش عبارت ‌است ‌از اینکه فرایندهای بنیادی مفهوم هویت که وضعیت‌های هویتی در آن معنا می‌یابد، شامل چه عناصری می‌شوند؟ این پژوهش از اشکال پژوهش‌های فلسفی و با روش پدیدارشناسی انجام شده است‌. نتایج نشان می‌دهد که ماهیت کلی مفهوم هویت شامل سه فرایند بنیادین خروج از بی‌نامی یا بی‌تعینی، اعلام حضور و استقرار هویتی یا تعین‌یابی ‌شامل ‌مفهوم ابتلا، استغراق و معرفت‌، است. ‌پروسه‌ی هویت‌یابی با خروج از بی‌تعینی و وارد‌شدن در عرصه‌ی حضور به‌واسطه‌ی یک تقابل و درگیری با زمینه‌ی مبنایی‌ هویتی آغاز می‌شود. این مواجه، تصویری اولیه از خود را به‌صورت کلی برای فرد ایجاد می‌کند. در فرایند دوم، فرد علائمی از موقعیت‌هایی که درگیر آن است، به‌نمایش می‌گذارد. فرایند پایانی هویت‌یابی، فرایندی اساسی است. در این مرحله است که جریان هویتی در فرد استقرار پیدا می‌کند، فرد خود را غرق در آن زمینه یافته و نسبت به آن معرفت می‌یابد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی کیفی دگرجنس جویی، چالش ها و فرایندهای هویتی، از خانواده تا جامعه

دگرجنس جویی یکی از پدیده‌هایی است که با هویت جنسی غالب در جامعه در تعارض قرار می‌گیرد و عواقب آن چالش‌های جدی برای دگرجنس‌جویان است. بر‌این اساس، مطالعه حاضر درصدد بررسی چالش هایی است که دگرجنس‌جویان تا قبل از عمل جراحی، در خانواده و جامعه با آن مواجه‌اند. روش شناسی کیفی گراندد‌تئوری به عنوان رویکرد پژوهش مورد استفاده قرار گرفت. میدان مطالعه، شهر تهران و بطور خاص، کلنیک میردادماد است که مرکز عم...

متن کامل

بررسی کیفی دگرجنس جویی، چالش ها و فرایندهای هویتی، از خانواده تا جامعه

دگرجنس جویی یکی از پدیده‌هایی است که با هویت جنسی غالب در جامعه در تعارض قرار می‌گیرد و عواقب آن چالش‌های جدی برای دگرجنس‌جویان است. بر‌این اساس، مطالعه حاضر درصدد بررسی چالش هایی است که دگرجنس‌جویان تا قبل از عمل جراحی، در خانواده و جامعه با آن مواجه‌اند. روش شناسی کیفی گراندد‌تئوری به عنوان رویکرد پژوهش مورد استفاده قرار گرفت. میدان مطالعه، شهر تهران و بطور خاص، کلنیک میردادماد است که مرکز عم...

متن کامل

بررسی مدل ساختاری رابطه مؤلفه‌های هویت ملی و دینی با حرمت خود با توجه به نقش واسطه‌ای منزلت‌های هویتی

  هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه ساختاری هویت ملی و هویت دینی با حرمت خود با واسطگی منزلت‌های هویت من بوده است. در مطالعه حاضر برازش دو مدل مورد آزمون قرار گرفت. مدل اول رابطه پذیرش هویت ملی و دینی با حرمت خود به واسطگی هویت یافتگی و دنباله روی بود. مدل دوم نیز رابطه نفی هویت ملی و نفی هویت دینی با حرمت خود به واسطه‌گی سردرگمی و بحران زدگی بود. تعداد 352 نفر از دانشجویان سال اول تا چهارم رشته‌های ...

متن کامل

معرفت و قدرت: هویت یگانه و یا چندگانگی هویتی

تا کنون از منظرهای گوناگونی به مساله هویت نگریسته شده و جنبه‌های مختلف آن از توضیح و تبیین گرفته تا بررسی رابطه آن با متغیر‌های دیگر و بالعکس مورد بررسی و کنکاش قرار گرفته است. اما دیدگاه‌های جدید در حوزه‌های مختلف علوم اجتماعی ، به طرح مسائلی پرداخته‌اند که تجدید نظر اساسی در همه علوم و مفاهیم را سبب گشته اند. از جمله این نو آوری‌ها در دهه‌های اخیر، بررسی رابطه میان معرفت با مفاهیمی چون قدرت...

متن کامل

بررسی تأثیر شناختِ مؤلفه‌های هویتی بازنمایی شده در نشانه های شهری اصفهان بر هویت ملی

پژوهش حاضر به بررسی تأثیر شناخت مؤلفه‌های هویتی بازنمایی­شده در نمادها و نشانه­های شهری شهر اصفهان بر هویت ملی پرداخت. روش پژوهش از نوع پیمایش بود. برای جمع­آوری داده­ها از پرسشنامه محقق­ساخته پژوهش استفاده گردید. روش نمونه­گیری، طبقه­ای متناسب بود که با استفاده از نرم­افزار نمونه­گیری Spss Sapmle Power 620 نفر از شهروندان به عنوان نمونه انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند. برای تحلیل داده­ها از رو...

متن کامل

فرایندهای هویتی در غرب و بازنمایی سیاستگذاری مبتنی بر هراس: درک زمینه های اسلام هراسی

در یک دهه اخیر شاهد ظهور گرایش­های فکری متفاوتی بوده­ایم که هر یک تلاش داشته­اند با تکیه بر تصورات و پنداشت­های خود، به تقویت جایگاه هویتی «خود» و نفی «دیگری» بپردازند. فرایندهای فکری و هویتی موجود در اروپا و ایالات متحده، دربرگیرنده تحلیل‌هایی درباره چگونگی برساخته شدن هویت اسلامی در اروپا و نحوه بازنمایی هویت اسلامی است. پرسش اصلی این است که سیاستگذاری معطوف به اسلام هراسی چه هنجارها و ادراکا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 6  شماره 21

صفحات  59- 72

تاریخ انتشار 2015-11-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023